Ceny odbioru odpadów komunalnych – przyczyny i ich skutki

W ostatnim czasie, zarówno w kraju jak i w naszym powiecie toczyła się dyskusja na temat cen za wywóz odpadów komunalnych. W wielu samorządach rozgorzały dyskusje na temat rozwiązań, które mogą wpłynąć na taką cenę jak i sposobu minimalizacji kosztów odpadów. Warto również wspomnieć, że temat ten nie jest przypadkiem nowym, gdyż ceny śmieci wzrastają od kilku lat.

Na początek warto przyjrzeć się jednak co jest przyczyną wzrostu cen w skali kraju, ponieważ sytuacja w naszym regionie nie jest odosobniona. Według analiz eksperckich najważniejszą przyczyną corocznego wzrostu cen było wprowadzenie zakazu deponowania frakcji kalorycznej w lipcu 2015 roku przez ówczesnego Ministra Gospodarki w rządzie PO - PSL. Zmiany te w połączeniu z brakiem rynku zbytu spowodowały 5-krotny wzrost cen pozbywania się takich odpadów, co przekłada się na 2,03 - 6,30 zł na mieszkańca.

Kolejnym krokiem, który wpłynął na wzrost kosztów odpadów było rozporządzenie, które musiało sprostać wymogom Unii Europejskiej i dotyczyło wprowadzenia opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku. Było to najprostsze i najbardziej odpowiednie rozwiązanie ze względu na zbyt małą wydajność oraz ilość instalacji recyklingowych. Przekłada się to na wzrost kosztów o 1 - 2 zł w przeliczeniu na mieszkańca. Niestety wieloletnie zaniedbania polegające na niedostosowaniu systemu do zwiększającej się ilości odpadów i związanych z tym wymogów unijnych skutkujące wprowadzeniem m.in. wyżej wspominanego rozporządzenia oraz braku konkurencyjności pomiędzy poszczególnymi RIPOK (Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych) prowadzi do ciągłego zwiększania się opłat ponoszonych przez gminy.

Zobacz także: Eko wywiad z Radną Grażyną Rycerską

Ponadto bardzo ważnym aspektem w sprawie podniesienia kosztów śmieci są niezależne od stanu prawnego czynniki ekonomiczne, które podnoszą koszty gospodarowania odpadami są to przede wszystkim wzrosty płac w sektorze gospodarki odpadami, brak rynków zbytu i zmniejszenie możliwości sprzedaży wysegregowanych odpadów oraz związanego z licznymi pożarami zwiększenia wymogów przepisów przeciwpożarowych, monitoringu wizyjnego i zabezpieczenia roszczeń dla instalacji przetwarzania odpadów i Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.

W kwietniu tego roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska wystąpiło z propozycją wprowadzenia maksymalnej stawki za odbiór odpadów, może to być angażujące samorządy w efektywniejszą gospodarkę komunalną oraz osiąganie narzuconych przez UE poziomów recyklingu. Jak jednak sytuacja związana z odpadami przedstawia się w powiecie szydłowieckim? W poszczególnych gminach możemy zauważyć zdecydowanie różne stawki:

Szydłowiec: 23 zł (zniżka za posiadanie kompostownika 4 zł)
Chlewiska: 13 zł (zniżka za posiadanie kompostownika 1 zł)
Orońsko: 15,5 zł (zniżka za posiadanie kompostownika 3zł)
Jastrząb: 16 zł (zniżka za posiadanie kompostownika 4zł)
Mirów: 20 zł (zniżka za posiadanie kompostownika 6zł)

Szczególną uwagę przykuwa w tym zestawieniu gmina Szydłowiec, w której nawet przy uwzględnieniu zniżki za posiadanie kompostownika stawka miesięczna za osobę jest ponad 50% wyższa niż w pozostałych gminach. Analizując ceny usług związanych z odbiorem odpadów wyłonionych na podstawie przetargów (w przypadku Szydłowca z podmiotem podległym) stawki te w przeliczeniu na osobę różnią się o kilka złotych: od 7,02 zł w gminie Mirów do 11,01 zł w gminie Szydłowiec.

Zobacz także: Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych wspiera samorządy!

Ważną część stawek opłat stanowi wyżej wspomniana opłata środowiskowa. Odpowiedź co do różnicy pomiędzy całością opłaty a ceną podmiotu odbierającego mogą dostarczyć dane w Analizach Stanu Gospodarki Odpadami Komunalnymi zamieszczanych w BIP, czytamy tam, że ilość odpadów w roku poprzednim w jedynej gminie miejskiej w powiecie, jest ponad dwukrotnie wyższa niż w pozostałych gminach (dla przykładu: Szydłowiec 290 kg na osobę, Jastrząb 152 kg na osobę rocznie). Uwzględniając powyższe dane można stwierdzić, że w stosunku do ilości wytwarzanych śmieci najwięcej musi zapłacić przeciętny mieszkaniec gminy Mirów, najmniej zaś mieszkaniec gminy Chlewiska.
Z całą pewnością największą rolę w zmniejszeniu lub chociażby zahamowaniu wzrostu cen stanowią samorządy poprzez odpowiednie dostosowanie warunków dla firm startujących w przetargach i lepszych rozwiązań logistycznych, co może spowodować zmniejszenie samych jednostkowych kosztów odbioru odpadów.