Najdłużej panująca w historii królowa

Elżbieta II (1926-2022) – najdłużej panująca w historii królowa Elżbieta II urodziła się 21 kwietnia 1926 roku w Londynie. Była córką Alberta, księcia Yorku, młodszego syna brytyjskiego monarchy Jerzego V, panującego w latach 1910-1936 i jego żony Elżbiety.

W chwili swojego urodzenia stała się trzecią osobą w kolejce do brytyjskiego tronu, po swoim stryju Davidzie, księciu Walii i po swoim ojcu. Jako dziecko była bardzo lubiana przez swojego dziadka, króla Jerzego V.

Po śmierci jej dziadka w styczniu 1936 roku, nowym królem Wielkiej Brytanii został jej stryj, który rozpoczął panowanie jako król Edward VIII. Jednak jego decyzja o poślubieniu dwukrotnie rozwiedzionej Amerykanki, Wallis Simpson, spotkała się z silnym sprzeciwem dominującego w Wielkiej Brytanii Kościoła Anglikańskiego oraz brytyjskiego rządu i Parlamentu.

Postawiony przed wyborem: albo małżeństwo, albo korona, Edward VIII wybrał to pierwsze i abdykował w grudniu 1936 roku, a niedługo potem poślubił Wallis Simpson. W tej sytuacji nowym królem Wielkiej Brytanii został ojciec Elżbiety, książę Albert, który rozpoczął panowanie jako Jerzy VI.

Zobacz także: Dożynki 2022 Szydłowiec nie zaprasza…

Elżbieta, jako najstarsza córka nowego króla, stała się zatem następczynią tronu Wielkiej Brytanii, gdyż jej ojciec nie miał męskiego potomstwa, poza Elżbietą jego jedynym dzieckiem była córka Małgorzata urodzona w 1930 roku. Po wybuchu II wojny światowej została umieszczona razem z siostrą Małgorzatą w zamku Windsor.

Na sugestię lorda Hailshama, że powinna być ewakuowana wraz z siostrą do Kanady, jej matka królowa Elżbieta odpowiedziała: „Dzieci nie mogą wyjechać beze mnie, ja nie wyjadę bez króla, a król nigdy nie porzuci Wielkiej Brytanii”. 13 października 1940 roku, Elżbieta wygłosiła swoje pierwsze przemówienie na łamach brytyjskiego Radia BBC w którym zwróciła się ze słowami otuchy do wszystkich dzieci brytyjskich oraz dzieci krajów brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

W lutym 1945 roku została wojskowym kierowcą i mechanikiem samochodowym. W lutym 1947 roku złożyła swoją pierwszą wizytę państwową w Związku Południowej Afryki (obecnie RPA). W tym samym roku w audycji radiowej z okazji jej 21 urodzin oświadczyła: „Oświadczam wobec was wszystkich, iż poświęcę całe moje życie, jakiekolwiek będzie, długie czy krótkie, służbie wam i wielkiej imperialnej Wspólnocie, której członkami jesteśmy my wszyscy”.

W tym samym roku poślubiła księcia Filipa Mountbattena, syna księcia Andrzeja Greckiego i Alicji Battenberg, którego znała od 1934 roku. Ceremonia odbyła się 20 listopada w Opactwie Westminsterskim. Razem z mężem doczekali się czwórki dzieci: Karola (ur. 14 listopada 1948 roku), Anny (ur. 15 sierpnia 1950 roku), Andrzeja (ur. 19 lutego 1960 roku) oraz Edwarda (ur.10 marca 1964 roku).

Po wstąpieniu Elżbiety na tron jej dzieci otrzymały stosowne do kolejności ich urodzin tytuły: Karol, tytuł księcia Walii, przysługujący tradycyjnie następcą tronu w Wielkiej Brytanii, Andrzej księcia Yorku, przysługujący tradycyjnie w Wielkiej Brytanii drugiemu pod względem starszeństwa synowi panującego monarchy, Anna tytuł „Księżniczki Królewskiej”, a Edward hrabiego Wesseksu.

Choroba ojca-rak gardła- spowodowała, że młoda Elżbieta stopniowo przejmowała część jego oficjalnych obowiązków. 6 lutego 1952 król Jerzy VI zmarł i jego córka została nową królową, jako Elżbieta II. Jej koronacja odbyła się 2 czerwca 1953 roku. Jej małżonek nie otrzymał tytułu króla, a jedynie tytuł „księcia Edynburga”.

Jako królowa Elżbieta nie odgrywała żadnej roli w polityce, zgodnie z brytyjską zasadą „Król panuje, ale nie rządzi”. Niemniej jednak, autorytet, którym się cieszyła był ważnym spoiwem łączącym ze sobą różne warstwy brytyjskiego społeczeństwa. Miał on także znaczenie polityczne – to dzięki niemu takie kraje jak chociażby Kanada i Australia, które były w poprzednich wiekach brytyjskimi koloniami nie zdecydowały się zerwać związków z Wielką Brytanią (nadal głową państwa jest tam brytyjski król).

Na chwilę obecną monarcha brytyjski jest głową państwa ogółem w 21 krajach świata, położonych w Azji i Afryce, co jest korzystne dla gospodarki brytyjskiej, gdyż ułatwia chociażby wymianę handlową pomiędzy Wielką Brytanią a tymi państwami. Elżbieta II odbyła bardzo wiele podróży zagranicznych, odwiedzając większość krajów europejskich i wiele państw spoza kontynentu europejskiego.

W 1952 roku uzyskała tytuł „Człowieka Roku” czasopisma „Time”. Spotykała się także z wieloma ważnymi osobistościami swoich czasów m.in. z papieżami Janem Pawłem II, Benedyktem XVI i Franciszkiem. W czasie jej panowania urzędowało 15 brytyjskich premierów, z których najsłynniejsi to Winston Churchill (po raz drugi pełnił urząd premiera w latach 1951-1955), Margaret Thatcher (1979-1990), Tony Bair (1997-2006), David Cameron (2010-2016) i Boris Johnson (2019-2022).

Największym problemów w historii jej panowania przysporzyły jej dzieci, z których trójka ogłosiła rozstanie się ze swoimi małżonkami w 1992 roku- książę Andrzej z żoną Sarą Ferguson, księżniczka Anna z mężem Markiem Philipsem i książę Karol z żoną Dianą Spencer. Szczególnie rozpad małżeństwa księcia Karola i Diany mocno zaszkodził autorytetowi monarchii, gdyż brytyjskie społeczeństwo uznało, że winnym tej sytuacji był Karol ze względu na swój romans z Kamilą Parker-Bowles, mimo, że Diana również dopuszczała się zdrad małżeńskich.

Sytuacja ta była trudna także osobiście dla samej królowej, ponieważ patronowała ona małżeństwu swojego najstarszego syna – ojciec Diany, hrabia Edward John Spencer był jej bliskim przyjacielem i niemalże rówieśnikiem, (ur. w 1924 roku, zmarł w 1992). O sile tej przyjaźni świadczy fakt, że królowa jest matką chrzestną jego syna Karola (ur. 1964 rok).

Czytaj to: Ignacy Daszyński (1866-1936)

Tragiczna śmierć Diany w wypadku samochodowym w Paryżu w sierpniu 1997 roku wywołała silne uczucia niechęci społeczeństwa brytyjskiego do monarchii, a także i do samej królowej, którą oskarżano o obojętność wobec tego nieszczęścia. Mimo, że królowej udało się zażegnać kryzys i odzyskać zaufanie społeczne, to jednak sprawa ta mocno zaszkodziła popularności Karola i najprawdopodobniej to była właśnie przyczyna dla której Elżbieta, mimo coraz bardziej zaawansowanego wieku nie zdecydowała się na abdykację na rzecz swojego syna.

W 2005 roku Elżbieta ostatecznie pozwoliła synowi na ślub z Kamilą Parker-Bowles. Uważa się, że ulubionym wnukiem Elżbiety jest Wilhelm, starszy syn Karola i Diany (ur. 1982), a także jego żona Katarzyna. Przez długi okres czasu toczono spekulacje, czy Wilhelm nie zostanie następcą Elżbiety zamiast swojego ojca Karola, ale ostatecznie do tego nie doszło.

Przez długi okres czasu Elżbieta bardzo ceniła również młodszego syna Karola i Diany, Henryka (ur.1984), jednak jego decyzja o wycofaniu się z rodziny królewskiej w styczniu 2020 roku mocno ją rozczarowała. Przez większość swojego panowania, Elżbieta mogła liczyć na wsparcie rodziny, matki Elżbiety i siostry Małgorzaty (obydwie zmarły w 2002 roku), a przede wszystkim męża Filipa (zmarł 9 kwietnia 2021 roku).

W lutym 2022 roku monarchini świętowała 70 lecie swojego panowania, stając się drugim w kolejności najdłużej panującym w historii Europy monarchą – pod tym względem wyprzedza ją tylko król Francji Ludwik XIV, panujący w latach 1643-1715. Królowa Elżbieta II zmarła 8 września 2022 roku w zamku Balmoral, położonym w północnej części Wielkiej Brytanii.