Każdy obywatel niech radzi sobie sam?

Od dłuższego czasu słyszymy od Janusza Korwin - Mikkego i jego zwolenników, że tylko opcja reprezentowana przez tego polityka jest „prawdziwą prawicą”, ponieważ „PiS prowadzi lewicową politykę gospodarczą”. Nie jest to słuszny pogląd ponieważ prawica w kwestii programu gospodarczego od ponad 200 lat jest bardzo zróżnicowana i znajdziemy w jej szeregach zwolenników bardzo różnego podejścia do gospodarki i polityki społecznej…

Oblicza prawicy na przestrzeni ostatnich 200 lat.

Określenie „prawica” wywodzi się z okresu rewolucji francuskiej z lat 1789-1799 kiedy to zwolennicy dokonania radykalnych zmian w państwie francuskim, z czasem dążący do radykalnej przebudowy państwa w duchu mocno antychrześcijańskim oraz objęcia przez państwo kontroli nad gospodarką zasiadali po lewej stronie różnych parlamentów Francji tego okresu, zaś ich przeciwnicy po prawej. Od tamtego czasu prawicę kojarzy się z obroną religii, tradycyjnych wartości oraz szacunkiem dla wspólnoty narodowej i dorobku minionych pokoleń. Pierwszym intelektualistą który w tym duchu zdefiniował prawicowość był Edmund Burke (1729-1797) w swojej książce „Uwagi nad rewolucją we Francji” z 1790 roku. Burke nie sprzeciwiał się jednak reformom państwa, naciskał tylko żeby przy reformowaniu szanowano religię, tradycję i nie zrywano całkowicie związku z przeszłością. W ciągu następnych dziesięcioleci ruchów prawicowych było bardzo wiele i nie ma tutaj miejsca na ich szczegółowe omówienie, zatrzymamy się tylko na niektórych z nich. Pierwszym z nich jest brytyjska Partia Konserwatywna, istniejąca od 1835 roku. Jej oblicze zostało ostatecznie ukształtowane przez Benjamina Disraeliego, premiera Wielkiej Brytanii w 1868 roku i w latach 1874-1880. Polityk ten głosił, że ludzie majętni muszą wziąć na siebie obowiązki wynikające ze swojego bogactwa. Według niego, majątek i przywileje pociągają za sobą odpowiedzialność za osoby biedne i gorzej sytuowane. Jako premier Disraeli przeprowadził reformy społeczne, które poprawiły warunki mieszkaniowe w Wielkiej Brytanii i higienę. Poglądy stały się podstawą tzw. konserwatyzmu jednego narodu, która to idea była podstawą funkcjonowania Partii Konserwatywnej w Wielkiej Brytanii do końca lat 70 XX wieku. W latach 50 i 60 XX wieku rządy konserwatywne w tym kraju zarządzały gospodarkę w celu uzyskania pełnego zatrudnienia i wzmacniały system opieki społecznej. Dopiero Margaret Thatcher w czasie swojego premierostwa (1979-1990) zmieniła zasady ekonomiczne jakimi do tej pory kierowała się brytyjska Partia Konserwatywna poprzez swoją politykę szeroko zakrojonej prywatyzacji państwowych przedsiębiorstw i zaczęła głosić, że opieka społeczna jest zbędna, ponieważ każdy obywatel powinien radzić sobie sam. Drugim ruchem prawicowym o którym chciałbym wspomnieć jest chrześcijańska demokracja, która powstała na skutek opublikowania encykliki „Rerum novarum” papieża Leona XIII w 1891 roku. Papież stwierdził w niej, że „państwo powinno ochronić własność prywatną, ale musi także strzec robotników przed wyzyskiem pracodawców”. Idee te były także rozwijane przez Papieża Piusa XI (encyklika „Quadragessimo Anno” z 1931 roku) oraz przez wszystkich następnych papieży, w tym Jana Pawła II (encyklika „Centessimus annus” z 1991 roku i nie tylko). Zgodnie z nauczaniem papieskim, partie chrześcijańsko demokratyczne, powstające od początku XX wieku, będą u władzy ingerowały w funkcjonowanie wolnego rynku i prowadziły politykę społeczną w duchu „państwa
opiekuńczego”.

Podsumowanie

Jak wynika z omówienia wybranych przez nas nurtów prawicowych, zarówno polityka brytyjskich konserwatystów (do czasu rządów Margaret Thatcher w latach 1979-1990), jak i idee i praktyka działania chrześcijańskiej demokracji, mocno stoją w sprzeczności z głoszoną przez Janusza Korwin - Mikkego, jego zwolenników i wiele innych osób, tezą, że prawicowość musi koniecznie oznaczać, że politykę radykalnej prywatyzacji wszystkich państwowych przedsiębiorstw (w tym edukacji i służby), całkowite wycofanie się państwa z ingerowania w gospodarkę oraz likwidację opieki społecznej w duchu zasady, że „każdy obywatel powinien radzić sobie sam, bez oglądania się na opiekę społeczną”. W rzeczywistości bowiem, prawica jest pojęciem bardzo skomplikowanym i mieszczą się w niej różne ruchy, zarówno te głoszące poglądy ekonomiczne takie jak Korwin-Mikke i jego zwolennicy (nazywa się je „Nową Prawicą”), jak i te, które głoszą, że państwo powinno jednak ingerować w funkcjonowanie gospodarki. Gdyby przyjąć definicję prawicy, jako tylko i wyłącznie takich ugrupowań, które opowiadają się za radykalną prywatyzacją i całkowitym wycofaniem się państwa z systemu opieki społecznej i jego nie mieszaniem się w jakikolwiek sposób w funkcjonowanie gospodarki, należałoby wszystkich papieży, począwszy od schyłku XIX wieku do chwili obecnej określić mianem „socjalistycznych lub lewicowych”, (głosili poglądy radykalnie sprzeczne z takimi tezami), które to stwierdzenie byłoby z przyczyn oczywistych całkowitym absurdem i paranoją…